"Chrystus" Krzysztof Kamil Baczyński

Przejść długim płaczem zapomnianych ścieżek

przez puste, krwawe wydmy słów i szorstkich spotkań

spłynąć wykwitem płatków zmiodniałych na wiosnę

jak cisza biała, gęsta, miękką wonią słodka.

Przejść... gromnicami drzew odprawić święta,

krzyżami wonnych dni zasadzić puste drogi,

O łukach nieba, brudnych przechodniach pamiętać,

być przyjacielem smutnych i najcichszym bogiem.

I siać niepokój sumień w oczy - brudne szyby

na pośmiewisko i na kłamstwa wieków.

Przez drogi cierpkie, dalekie i gorzkie

po coś tu do nas przyszedł, boże czy człowieku?

I w końcu

kłamstwem rozcięli przymknięte powieki,

pękł kobalt nieba szorstkim poszumem błyskawic,

niebo spłynęło szybkim w horyzont odbiegłem

kroplami sinymi mleka ciszę zadławić.

Zastygła wolno krew na zwiędłych kartach księgi,

przechodzą bose nogi w pyle, jak co dzień

i kiedy konasz co dnia na krzyżach przydrożnych,

minę cię nieobaczny, zmęczony przechodzień.

Krzysztof Kamil Baczyński

"Zaparcie się świętego Piotra" Charles Pierre Baudelaire

Co też to Pan Bóg robi z tą falą przekleństwa

Unoszącą się co dzień ku jego Serafom?

Syty mięsa i wina, podobny satrapom,

Zasypia w błogim szmerze skarg i złorzeczeństwa.

Jęki ofiar dręczonych, ich krzyki tłumione

Tworzą dźwięczną symfonię rzewnie wzruszającą,

Widać, że krwią, rozkosze ich opłacającą,

Niebiosa nie są jeszcze dosyć nasycone.

-Jezusie, wspomnij chwile w Ogrojcu żarliwe,

Gdy błagałeś na klęczkach i cały w łez rosach

Tego, co potem w niebie śmiał się przy odgłosach

Wbijanych tępo gwoździ w twoje ciało żywe.

Gdy widziałeś sługusów tłuszczę i fagasów

Plujących na twą boskość, zelżoną bezmiernie,

I gdy czułeś, jak ostre wbijają się ciernie

W twą czaszkę, w której żyje Ludzkość wszystkich czasów;

Gdy pod własnym ciężarem ciało twoje zwisło

Na wydłużonych nazbyt ramionach, gdy ciepła

Krew z potem z pobladłego czoła twego ciekła,

Gdyś pospólstwu wydany był na pośmiewisko,

Czyś nie wrócił do owych dni w blaskach promieni,

Gdy jako wypełniciel wiecznej obietnicy

Przemierzałeś na grzbiecie łagodnej oślicy

Gościńce pełne ludu, kwiecia i zieleni,

Gdyś w poczuciu swej misji, gniewny, z całą siłą

Chłostał zgraję przekupniów, budząc lęk i drżenie,

I gdyś był władcą wreszcie? Czyż wtedy zwątpienie

Prędzej niż włócznia boku twego nie przebiło?

Rzucę ten świat bez żalu, bom zawsze go winił

Za to, że czyn marzeniu braterstwa zaprzecza.

Obym mógł użyć miecza i zginąć od miecza!

Piotr zaparł się Jezusa... i dobrze uczynił!

Charles Pierre Baudelaire

ilustracja: Carl Bloch "Modlitwa w Ogrójcu" (fragment obrazu)

"Czas zmartwychwstania" Bolesław Leśmian

W czas zmartwychwstania Boża moc

Trafia na opór nagłych zdarzeń

Nie wszystko stanie się w tę noc

Według niebieskich wyobrażeń

Są takie gardła, których zew

Umilkł w mogile - bezpowrotnie

Jest taka krew - przelana krew

Której nie przelał nikt - dwukrotnie

I cóż, że surma w niebie gra

By nowym bytem świat odurzyć?

Nie każdy śmiech się zbudzić da

Nie każda łza się da powtórzyć

Bolesław Leśmian

ilustracja: Natasza Sobczak "Krzyk"
http://www.pl.touchofart.eu/Natasza-Sobczak/ns25-krzyk/

"Blask się spotykał z mym ciałem" Bolesław Leśmian

Blask się spotykał z mym ciałem...

Byłem przed chwilą w bezkresie!

To ja tak złocę się w lesie...

Wiedziałem o czymś, wiedziałem!...

Lecz motyl mignął szkarłatnie

Pomiędzy mną a modrzewiem...

Sny moje, sny przedostatnie!...

Już znikły! Znowu nic nie wiem...

Pobiegnę w chabry nieznane,

W kąkolu całą duszę zmieszczę!

I umrę i zmartwychwstanę -

I będę wiedział raz jeszcze!...

Bolesław Leśmian

ilustracja: Wiktor Cyganow

"Balkon" Charles Pierre Baudelaire

Matko wspomnienia, kochanie kochania,

Ty, wszystkie moje więzy i wszystkie rozkosze!

Pieszczot piękność przypomnisz, oto się odsłania

Cisza domu, wieczorów uroki najsłodsze,

Matko wspomnienia, kochanie kochania!

Wieczory rozjaśnione węgli tlących żarem

I wieczory w różowych dymach na balkonie.

Jakże dobra pierś twoja! Serce jakim darem!

Słowa które nie giną mówiliśmy sobie

W wieczory rozjaśnione węgli tlących żarem.

Jakże piękne są słońca w te ciepłe wieczory!

Przestrzeń jaka głęboka! W sercu jaka siła!

Chyliłem się ku tobie, wielbiona z wielbionych,

Wdychałem zapach krwi, co twarz twoją paliła.

Jakże piękne są słońca w te ciepłe wieczory!

Noc gęstniała powoli niby ściana ciemna

I moje oczy źrenic twych w czerni szukały,

I piłem oddech twój, słodyczy trucizn pełna,

I twoje stopy w dłoniach mych braterskich spały.

Noc gęstniała powoli niby ściana ciemna.

Znam sztukę i szczęśliwe chwile znowu wskrzeszę.

Przeszłość u twoich kolan zamkniętą widziałem,

Bo gdzież jest radość równa bolesnej uciesze,

Jaką ty swoim drogim nasycałaś ciałem?

Znam sztukę i szczęśliwe chwile znowu wskrzeszę!

Te szepty, pocałunki, przysięgi natchnione,

Z przepaści, w którą wejrzeć nie śmie nikt, czy wstaną,

Jak wznoszą się na niebo słońca odmłodzone,

Obmyte w głębi mórz, zbryzgane słoną pianą?

O szepty! Pocałunki! Przysięgi natchnione!

Charles Pierre Baudelaire

ilustracja: Willem Haenraets

"Burza" M. Pawlikowska- Jasnorzewska

Przeżywamy dziś burzę, drzewa! ja i wy.

Lecz ja szepcę słowa najcichsze,

a wy ryczycie w wichrze

jak zielone lwy...

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

"Niech znowu zagrzmią organowe tony" Anna Achmatowa

Niech znowu zagrzmią organowe tony,

Niczym wiosenne pierwsze burze.

Spojrzę zza pleców twojej narzeczonej

I oczy lekko przymrużę.

Żegnaj mi, żegnaj, bądź bardzo szczęśliwy,

Twe ślubowanie zwrócę ci bez żalu,

Lecz strzeż się, nie mów przyjaciółce tkliwej

O mej malignie już niepowtarzalnej.

Bowiem przeszyje was piekącym jadem,

Miłości waszej zada cios bolesny,

A ja panować będę znów nad sadem,

Gdzie słychać krzyki muz i traw szelesty.

Anna Achmatowa

tłum. Włodzimierz Słobodnik

"16 kwiecień" M. Pawlikowska- Jasnorzewska

Motyl, w korzeniach drzewa leżący nieboszczyk,

frunął nagle w paradzie

nad śnieżne nagrobki,

i choć nikt się o wieczność motyla nie troszczy,

zmartwychwstał co do rożka,

co do jednej kropki.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

„Szkicownik poetycki (1939)-38 M.Pawlikowska- Jasnorzewska

Sonet wiosenny, stworzony już jest raz na zawsze pierwszą zielenią brzóz, pierwszą mgłą kwietniowej ektoplazmy, wijącej się wkoło gałęzi- pierwszym grzanym deszczem, który szeptem deklamuje o świcie, w cichej przechadzce swej wkoło po ogrodzie- i pierwszym dźwięknięciem ptaka kowalika, kującego w jakiś meta-metal.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

"Nadaremność" Bolesław Leśmian

W znoju słońca mozolnie razem z ciszą dzwoni

Rozgrzanych płotów chrust.

Pocałunek sam siebie składa mi na skroni.

Sam - bez pomocy ust...

Z rozwalonej stodoły brzmi niebu przez szpary

Jaskółek płacz i śmiech -

Do pokoju, spłowiałe wzdymając kotary,

Wyrywa się wiosny dech!

Boże, coś pod mym oknem na czarną godzinę

Wonny rozkwiecił bez,

Przebacz, że wbrew Twej wiedzy i przed czasem ginę

Z woli mych własnych łez!...

Bolesław Leśmian

Szkicownik poetycki (1939)- 10 M. Pawlikowska- Jasnorzewska

Nade mną świerki rozłożone w pogodzie, pod niebem trwają bez drgnienia, ciężko zielone.

I myśl moja w tej chwili, bez słów, bez ruchu, zawisła w niebiosach.

Nieruchliwość ta piękniejsza jest od żądań i dążeń.

Jest jak źrenica, sztywno wpatrzona w punk istotnego szczęścia.

Tę jasną pustkę myśli, na widok śnieżnych kop niespiesznych obłoków

przecina mi jedno jedyne obce słowo nevada...

Białe nevady obłoków...

Kiście igliwia, zatrzymane podniesioną ręką ciszy obrzeżone kobaltem,

leżą nade mną bez drgnienia.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

"Ku radości" Anna Wojdecka

Nie sprawdzaj w dniach minionych

co wyszło... co nie wyszło...

lecz z wiarą i z ufnością

popatrz w przyszłość.

Nie żałuj drzew zimowych,

że nie są kolorowe

bo z wiosną znów zakwitną

kwiaty nowe.

Nie zrywaj swoich pragnień

jak kartki z kalendarza

dopóki wciąż istnieje

dzika plaża.

Nie spalaj swych nadziei

w ogniu niedowierzania

choć cień zwątpienia może

cię dogania..

Nie rzucaj swoich marzeń

na codzienności przemiał

dopóki pod stopami

tętni ziemia!

Nie szukaj ciemnej strony

gdy obok stoi człowiek

... a on, a on uśmiechem

Ci odpowie...

Anna Wojdecka

ilustracja: Vincent van Gogh „kwitnące drzewo”

"Do Natury" M. Pawlikowska- Jasnorzewska

Naturo, o wszechwładna, bądź mi dość ojczyzną!

Twoją chcę być poddaną całym gorzkim sercem...

(I tak nią jestem! Z wolą, czy pomimo woli,

Zmuszona będę kiedyś umrzeć na twój rozkaz...).

Bezlitosna, zarówno dla silnych i słabych,

Byłaś pierwsza i będziesz ostatnia. Zwycięsko

Zawitasz pośród ruin o zmierzchu ludzkości,

Jak bluszcz trwale zielony na trupich pomnikach.

Twój sztandar: tęcza - moim niech będzie, tak barwnym

Jak żaden inny w świecie. Pod nim, cóż mi grozi?

Któż od ciebie silniejszy, aby nas pognębił?

Kto mnie wysiedli z włości twoich wszechobecnych?

Bo i gdzież kresy twoje, najstarsza patrio?

Słońce i księżyc - nasze i dróg mlecznych rozlew.

Komuż rady nie damy, kogo nie zmożemy?

Przed kim drżą władcy, sztabem bronieni lekarskim?

Tęczo, chorągwio, wzniosła ponad pawilony

Wszystkich krajów! Zaborcy rękom niedosięgła!

Siedmiobarwną kokardę nosić chcę na piersi

I na wielkość narodów przez ramię spoglądać.

Złamane skrzydła moje, poszarpaną przeszłość,

Składam przed tobą. Odtąd, promieniejąc dumą,

Patrzeć będę bez trwogi i bez uniesienia

Na zmienianą co roku mapę geografii...

O zachowanie ciebie modlić się nie muszę,

Gdyż sama się zachowasz, boś na wieki wieczna.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

"Kiedy przyjdziesz" Krzysztof Kamil Baczyński

Wiem, że przyjdziesz, noc będzie rozgrzana,

duszna ciszą i płomieniem bzowym;

kwiaty wiosny niosąc na kolanach

spłyniesz ciszą i ciszą mnie zgubisz...

Może przyjdziesz w rozkrzyczane rano,

strzelisz gwiazdą w słoneczny spokój,

strzelisz sercem w duszę słońcem zlaną

w niespodzianym, dziwnym jakimś roku.

Może będzie deszcz o szyby dzwonił,

na falistym morzu ukojeniem,

może powiesz mi, co walka z życiem,

może powiesz mi, co jest cierpienie.

Może będzie deszcz o szyby dzwonił,

światło będzie piorunem się wiło

(w dali kroki zdyszanej pogoni).

Wiem, że przyjdziesz, wiem, że powiesz:

Miłość...

Krzysztof Kamil Baczyński

Szkicownik poetycki (1939) -58 M. Pawlikowska- Jasnorzewska

    Dziś o świcie rozległy się w parku hymny pochwalne na cześć życia, słowik, kukułka i żaby wspólnie wysławiały doczesność.

Głośno, natrętnie, z uniesieniem. Słowik opiewał miłość, tak łatwą do zdobycia i prostą, tak łaskawą dla niego, na którą wiosna nie każe mu czekać, której nie każe mu poszukiwać w zwątpieniu wiecznym. Żaby patriotycznie sławiły bezpieczną ojczyznę jeziora. Obfitującą w żer, bogatą, o płytkich i bagnistych kresach, zapomnianą przez świat. Kukułka, która grzesząc wypełnia tylko rozkazy przyrody i radość w tym znajduje,

spokojna o niekaralność swoich wrodzonych popędów, wplatała wciąż przekorne i głuche hasło w namiętny koncert. Wszystkim było dobrze.

    Wszyscy, w harmonii ze sobą i światem, chwalili i przechwalali istniejący porządek rzeczy.

    Wówczas człowiek, stojący w swoim oknie, znużony nieustanną własną dysharmonią, obrażony wewnętrznie tysiącem smutków i zgrzytów, ten jakiś samotny człowiek gwizdnął opozycyjnie!

    Gwizdem ulicznika ukrytego na galerii, zbuntowanego przeciw tak gorącemu przytakiwaniu. Wygwizdał ten hymn, który brzmiał dalej, przy wschodzie słońca, pełnym tryumfu...

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

"Tylko jedno pragnienie" Osip Mandelsztam

Niewidzialnie, tajemnie

Pomknąć w ślad za promieniem

W dal, trwającą beze mnie.

A ty promieniej, bowiem

Innego szczęścia nie ma -

Niech ci gwiazda opowie

Całą wiedzę promienia.

A ja ci chcę powiedzieć,

że szept mój cię powiedzie

Tam, gdzie w wiatru powiewie

Promień tobie powierzę.

To dzięki temu promień,

Dzięki temu świetlany,

Że szeptaniem ogromny,

Mamrotaniem ogrzany.

Osip Mandelsztam

tłum. Stanisław Barańczak

"Do słońca" M. Pawlikowska- Jasnorzewska

Oko Trójcy, słońce złotorzęse!

Leczniczą Twoją, ponadfiołkową źrenicą

Spójrz na tę ludzką ziemię, do życia niezdolną,

Lecącą w nicość,

Na jej kraje nieszczęsne, gdzie zmieszana wiosna

Piękny swój rozmach siewny powstrzymała, blednie

I rozwiewa się w mgle -

Na ziemię, gdzie aż tak jest źle,

Że nawet już o pokój modlić się nie wolno.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

ilustracja: „Mgliste słońce” Robert1982
http://www.digart.pl/praca/3493627

"Chmury" Wisława Szymborska

Z opisywaniem chmur

musiałabym się bardzo śpieszyć -

już po ułamku chwili

przestają być te, zaczynają być inne.

Ich właściwością jest

nie powtarzać się nigdy

w kształtach, odcieniach, pozach i układzie.

Nie obciążone pamięcią o niczym,

unoszą się bez trudu nad faktami.

Jacy tam z nich świadkowie czegokolwiek -

natychmiast rozwiewają się na wszystkie strony.

W porównaniu z chmurami

życie wydaje się ugruntowane,

omal że trwałe i prawie że wieczne.

Przy chmurach

nawet kamień wygląda jak brat,

na którym można polegać,

a one cóż, dalekie i płoche kuzynki.

Niech sobie ludzie będą, jeśli chcą,

a potem po kolei każde z nich umiera,

im, chmurom nic do tego

wszystkiego bardzo dziwnego.

Nad całym Twoim życiem i moim, jeszcze nie całym,

paradują w przepychu jak paradowały.

Nie mają obowiązku razem z nami ginąć.

Nie muszą być widziane, żeby płynąć.

Wisława Szymborska

"Chmura" M. Pawlikowska- Jasnorzewska

W turkusowej sadzawce

wśród chmur,

jestem piękną, foremną

wodnicą

- lecz tak zmienną,

jak samo niebo:

twórczym wiatrem

rzeźbiona nicość...

Potwornieję,

pierś mi ciężka rośnie,

cudne formy

drą mi się i mącą

i rozwiewam się -

tęsknie, żałośnie,

w siwą chmurę,

o formie marzącą...

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

ilustracja: Henryk Siemiradzki „Wodnica”

"Notatka" Wisława Szymborska

Życie – jedyny sposób, żeby obrastać liśćmi,

łapać oddech na piasku, wzlatywać na skrzydłach;

być psem, albo pogłaskać go po ciepłej sierści;

odróżniać ból od wszystkiego, co nim nie jest;

mieścić się w wydarzeniach, podziewać w widokach,

poszukiwać najmniejszej między omyłkami.

Wyjątkowa okazja, żeby przez chwilę pamiętać,

o czym się rozmawiało przy zgaszonej lampie;

i żeby raz przynajmniej potknąć się o kamień,

zmoknąć na którymś deszczu, zgubić klucze w trawie;

i wodzić wzrokiem za iskrą na wietrze;

i bez ustanku czegoś ważnego nie wiedzieć.

Wisława Szymborska

ilustracja: Bec Winnel „Infectious Ivy”
http://becwinnel.com

„Różne samotności” ks. Jan Twardowski

Przyszedłem ci podziękować

za samotności różne

za taką gdy nie ma nikogo

lub gdy się razem płacze

i taką że niby dobrze

ale zupełnie inaczej

za najbliższą kiedy nic nie wiadomo

i taką że wiem po cichu ale nie powiem nikomu

za taką kiedy się kocha i taką kiedy się wierzy

że szczęście się połamało bo mnie się nie należy

jest samotnością wiadomość

list dworzec pusty milczenie

pieniądz genialnie chory

minuty jak ciężkie kamienie

czas zawsze szczery bo każe iść dalej i prędzej

mogą być nawet nią włosy

których dotknęły ręce

są samotności różne

na ziemi w piekle w niebie

tak rozmaite że jedna

ta co prowadzi do Ciebie

ks. Jan Twardowski

ilustracja: Bec Winnel „lightness”
http://becwinnel.com

"Poeta wspomina zapomniane piękno" William Butler Yeats

Gdy otaczam cię ramieniem, wraz z tobą

Obejmuję całą urodę,

Która dawno ze świata zniknęła:

W cień sadzawek korony i berła

Odrzucone, gdy nie stało armii;

Baśń miłosną, którą śniły czasem

Damy haftujące ją atłasem

Na tkaninie, którą mól się lubi karmić;

Róże, które niegdyś urocze

Damy wpinały w warkocze;

Chłodne lilie, niesione w darze

Przez święte korytarze,

Gdzie w kadzideł dymnym obłoku

Jeden Bóg nie przesłaniał wzroku.

Bo ta biała pierś, senne ręce,

Bardziej z kraju marzeń są i więcej

Kryją snów, inny czas je wydał.

Kiedy pośród pocałunków wzdychasz,

Słyszę białą Piękność, jak z cicha

Do chwil, kiedy wszystko zniknie, wzdycha,

Prócz głębi nad głębie, płomienia w płomieniu,

Prócz tronu nad trony, gdzie śnią w półuśpieniu

Z mieczami na kolanach, zsunąwszy przyłbice,

Jej samotne, wielkie tajemnice.

William Butler Yeats

tłum. Ludmiła Marjańska

ilustracja: Arthur Brahinskiy "godness of fire"

"Ballada o tym, że nie giniemy" Zbigniew Herbert

Którzy o świcie wypłynęli

ale już nigdy nie powrócą

na fali ślad swój zostawili -

w głąb morza spada wtedy muszla

piękna jak skamieniałe usta

ci którzy szli piaszczystą drogą

ale nie doszli do okiennic

chociaż już dachy było widać -

w dzwonie powietrza mają schron

a którzy tylko osierocą

wyziębły pokój parę książek

pusty kałamarz białą kartę -

zaprawdę nie umarli cali

szept ich przez chaszcze idzie tapet

w suficie płaska głowa mieszka

z powietrza wody wapna ziemi

zrobiono raj ich anioł wiatru

rozetrze ciało w dłoni

będą

po łąkach nieść się tego świata

Zbigniew Herbert

ilustracja: Bertrand Jean Redon "Muszla" 1912

"Czym są lata" Marianne Moore

Czym jest nasza niewinność

i czym nasza wina? Wszyscy są nadzy,

nikt nie jest bezpieczny.

Skąd płynie męstwo: rzecz bez odpowiedzi,

harda wątpliwość-

co niema krzyczy, głucha nasłuchuje

i sprawia, że na przekór nieszczęściu i śmierci

rośnie odwaga i we własnej klęsce

duch krzepnie. Widzi

do głębi i szczęśliwy ten,

kto przystał na śmiertelność

i w więzieniu własnym

wznosi się ponad siebie

jak morze, co szamocąc się w otchłani,

aby być wolne, choć nim być nie może,

w swoich porażkach

odnajduje ciągłość.

Tak postępuje ten,

kto czuje mocno. Nawet ptak

gdy śpiewa, rośnie,

prostuje swój kształt. Chociaż uwięziony,

mocnym śpiewem głosi,

że sytym być to rzecz pozioma,

czysta jest radość.

To jest śmiertelność.

To wieczność.

Marianne Moore

tłum. Julia Hartwig

"Rozmowa o poezji" Stanisław Grochowiak

Od - do Lieberta...

D z i e w c z y n a:

Czy pan ją widzi? Czy ona się śni?

Czy też nadbiega - nagła jak z pagórka?

P o e t a:

Ona wynika z brodawek ogórka...

D z i e w c z y n a:

Pan kpi.

Pan ją jedwabnie - pan ją jak motyla

Po takich złotych i okrągłych lasach...

To jest jak z Dafnis bardzo czuła chwila...

P o e t a:

Owszem. Jak ostro

Całowany tasak.

D z i e w c z y n a:

Rozumiem pana. Z wierzchu ta ironia,

A spodem czułość podpełza ku sercu...

P o e t a:

Dlaczego z pani jest taka piwonia,

Co chce zawzięcie być butelką perfum?...

Stanisław Grochowiak

"Sonet" Samo Vozár

Wy mi mówicie, że te śpiewy moje

niosą nieznanych uczuć niepokoje,

że tchną wzburzeniem krwi nieposkromionej,

co łamie sztuki najświętsze kanony.

Kto ma jak w źródle siebie przed oczyma

patrząc w kanony - niechże się ich trzyma.

Od moich uczuć pękają, zbyt ciasne -

duch, teraźniejszość tworzy prawa własne.

Szkoła w nas życie wysusza od młodu -

lecz idź na pola, wytęż twórcy oko

i znajdź z naturą więź swoją głęboką;

wejrzyj w narodów, losów oceany,

wejrzyj w mą duszę, w smutek jej wezbrany -

i odrzuć swoje gromy bez powodu.

Samo Vozár

tłum. Józef Waczków

"Toast świętokradzki" Bolesław Leśmian

Żem nieraz wchodził z wami w złośliwość zażyłą,

Mistrze zgrzytów i chrzęstów, z których pieśń się czyni,

Więc mi dano się o was zadumać w świątyni,

Gdzie już nic się nie staje, prócz tego, co było...

Tu - wybucha z witrażów tak tęczowy płomień,

Że ty - bogu, a tobie - bóg wyda się tęczą,

I obydwaj, zarówno pełni oszołomień,

Posłyszycie, jak wasze westchnienia współdźwięczą.

Lecz ja dłoń świętokradzką wyciągam w rozblaski

Aż po kielich, drzwi złotą dwutarczą strzeżony!...

Na dnie jego krwi Pańskiej koral zaczajony

Ustom, skorym do wina, nie poskąpi łaski!

Więc gdy mi takie wino uderza do głowy

Mocą nieba całego aż do nieboskłonu -

Czyż nie jestem - o, bracia, nieufni do zgonu -

Opojem znad lazurów i sam - lazurowy?

Czyliż teraz mój okręt, szalony beztroską,

Dość się hardo na zdradnej nie załamie rafie?

I czyż - bóstwem pijany - do was nie potrafię,

Znawcy znawstwa samego, przemówić dość bosko?...

Za wszystkich, których słońca promienista rózga

Chłoszcze za żądz natręctwo i skrzydeł bezbożność,

Aż ich kiedyś - złocących swej kary wielmożność -

Grom, zawistny o złoto, w proch cenny rozdruzga !

Za skazanych na znoje czatów i wywiadów -

Gdziekolwiek się wałęsa ich płonna tęsknota!

Za tych, co mając żądła, poszukują jadów -

Gdziekolwiek ich przydybie ta żądeł zgryzota!...

I za tych, którym nagle, na wiosnę czy jesień,

By pogardzić kwiatami - nie dostało chwastu!...

I za tamtych, co z wszelkich uniesień lub wzniesień

Warci jeszcze takiego wzniesienia toastu!

Za tę całą drużynę zgiełkliwą i rojną,

Co otuchę donośnym wezwałaby rogiem -

Za ich żywot pokrętny i śmierć niespokojną

Wznoszę kielich, po brzegi pieniący się bogiem !...

Bolesław Leśmian

***[Wiosna radości nie jest córką...] Sergiusz Jesienin

Wiosna radości nie jest córką,

I nie od słońca piasek zżółkł.

A twoja ogorzała skóra

Gryczany oświetlała puch.

U błękitnego wodopoju

Na szyszkopiórą lebiod cześć

Poprzysięgliśmy życie swoje

Bez rozstawania w dwójkę wieść.

Sączył się mrok i wieczór pusty

Był dla ognistej rzeźby tłem.

Do rodzicielskiej cię chałupy

Wiodłem mrocznego gąszczu dnem.

I długo, długo twarzy podnieść

Nie mogłem w kołyszącym śnie,

Gdy uśmiechając się łagodnie

Machałaś czapką z ganku mnie.

Sergiusz Jesienin

ilustracja: Lauri Blank
http://blankstudio.com

"Brzózka kwietniowa" Julian Tuwim

To nie liście i nie listki,

Nie listeczki jeszcze nawet -

To obłoczek przezroczysty,

Pozłociście zielonawy.

Jeśli jest gdzieś leśne niebo,

On z leśnego nieba spłynął,

Śród ogrodu zdziwionego

Tuż nad ziemią się zatrzymał.

Ale żeby mógł zzielenieć,

Z brzozą się prawdziwą zmierzyć,

Ściemnieć, smugę traw ocienić -

- Nie, nie mogę w to uwierzyć!

Julian Tuwim

"I takie dni bywają..." Anna Achmatowa

I takie dni bywają przedwiosenne:

Łąka pod śniegiem ubitym oddycha

I szumią drzewa suche, lecz promienne,

I ciepły prężny wiatr powiewa z cicha.

Dziwi cię w ciele twym lekkość i siła,

Swych progów nie poznajesz ze zdumieniem

I piosnkę, która już ci się sprzykrzyła,

Jak nową śpiewasz z radosnym wzruszeniem.

Anna Achmatowa

tłum. Leopold Lewin 

ilustracja: Arthur Brahinsky "spring"

"Pałac z mgieł" Jerzy Harasymowicz

Narysowany na szybie żaglowiec

ruszył z pejzażem ciągnąc kopy obłoków

Dalej i dalej w senną podróż

do kołyszących się jak boje na jeziorze

zielonych wzgórz

Do naszego pałacu z mgieł

który wiatr zdmuchnie nam z dłoni

Jerzy Harasymowicz

"Milczenie" Edgar Allan Poe

Są takie bezcielesne rzeczy, są zjawiska,

Co mają byt podwójny, jak bliźnięca owa

Moc, co naraz z materii i ze światła tryska --

I naraz tworzy bryłę i cień w sobie chowa.

Tak dwulice Milczenie: naraz brzeg i morze,

Ciało i duch; pustynne kocha rumowiska,

Świeżą porosłe trawą; są w nim jakieś zorze,

Jakieś ludzkie pamiątki: więc się go nie trwożę,

Choć łzy mi płyną. Nigdy -- dźwięk jego nazwiska.

To milczenie cielesne. Żadna zła potęga

Nie tkwi w nim. Więc spokojny bądź u jego progu.

Lecz, jeśli kiedy z losów woli nieodmiennej

Stanie przed tobą jego cień -- elf bezimienny,

Co opętał samotny świat, dokąd nie sięga

Ludzka stopa -- na ten czas duszę poleć Bogu!

Edgar Allan Poe

tłum. Antoni Lange

"Marcowa ballada" M. Pawlikowska- Jasnorzewska

Obłoki zleciały nisko,

stoją na ziemi jak pomnik na grobie -

a w polu taje śnieg: pobojowisko

białych, zabitych kobiet.

Uciekały strwożone pieszo i w karocach,

przed wojną zimy i słońca -

bronił je długo po nocach

przymrozek - dzielny obrońca -

ale dzisiaj zalegają trawę,

merveilleusy w niebieskich sukniach...

Gasną atlasów melodyjne włókna,

i zapadają w głąb spojrzenia łzawe...

Nikną mufki olbrzymie, gwiaździste koronki,

budki-kabryjolety, o barwach niewinnych,

a pozgonne zapachy wiejące od łąki

są zapachami fiołków,

bo nie śmią być inne...

Płaty białych, nie czytanych listów

ktoś rozrzucił szerokim wachlarzem - -

w grozie długich, wiosennych poświstów,

trupim uśmiechem tają śnieżne twarze.

Szale, ongiś puszyste w styczniowej zamieci,

szarymi spływają rzekami - -

czasem brylant na lokach szronowych zaświeci

i w trawie kończy się łzami.

Zlodowaciała ręka jednej z marzycielek

srebrzy się jeszcze w cieniu,

strzeżona przez niego...

Wkoło dymią słoneczne bomby i szrapnele.

Pokój zabitym śniegom...

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

"Kobieta w oknie " M. Pawlikowska- Jasnorzewska

Czekasz na wiosnę,

Czołem oparta na szybie,

którą kwieciście kraje ślad wichrowej narty...

Wznosząc i chyląc rzęsy

spoglądasz przed siebie

na dwie pustynie:

niebo i świat rozpostarty.

Pod rynną bukiet kwiatów,

jak motyl przekłuty,

jak motyl przekłuty usycha,

odsłaniając zardzewiałe druty...

Czy zasłuży na wieczność?

Że ginie, nie dziwię się mu!

Myślałaś, że twój cud to mur?

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

ilustracja: Andre Kertesz „zwiędły tulipan”